Het Grote Uitstel

De roman waaruit ik in vorige posts geciteerd heb, is Het Grote Uitstel van de in Gent wonende Nederlandse auteur Marc Reugebrink. Het boek won deze lente de Gouden Uil 2008, een van de meest prestigieuze Zuid-Nederlandse literaire onderscheidingen.

Het is een uitstekende roman, die een tijdsbeeld geeft van de jaren 1970 en 1980. De auteur is een jaar jonger dan ik, een generatiegenoot dus. Vandaar ook dat het boek me zo aanspreekt. Er zit zoveel in dat ik zelf meegemaakt heb. Al van in het begin van de roman: de hete zomer van 1976.

Er zijn drie delen: het eerste deel speelt zich af rond een jeugdclub op het Nederlandse platteland met de symbolische naam Che. Er heerst een hippiesfeertje. De maatschappij wordt er driftig hervormd. Ook ik herinner me discussies toen ik een studentenjob deed in dat memorabele jaar 1976. Mijn compaan was anarchist. Ik zweerde meer bij Cuba en Trotzky.

In het tweede gedeelte zitten we in volle punkperiode, begin jaren 1980. Daniël Winfried Rega, het hoofdpersonage, studeert nu aan de universiteit. Zijn companen maken komaf met de muziek uit de hippieperiode en de symfonische rock. De muziek van The Police maakt nu opgang.

Het centrale thema is een zoeken naar zingeving, naar geborgenheid ook. Een schaal, een schelp, een schoot, dat is waarnaar het hoofdpersonage op zoek is, in de maatschappij, bij zijn vrienden, bij de vrouw. Elk deel sluit af met een soort ramp: een brand of iets dergelijks.

In het derde en laatste deel werkt Rega als hulpje in een Berlijnse nachtclub. We schrijven 1989. Hij maakt er de val van de Berlijnse Muur mee en het vals gevoel van eenheid dat daarmee samenhing mee. Het is een geslaagde afsluiter, die goed in de thematiek van het boek past.

De roman is doospekt met referenties aan de actualiteit uit die jaren en ook met muzikale referenties. Vandaar: een roman met een soundtrack, die ook expliciet opgelijst werd. Achteraan het boek wordt wat uitleg gegeven bij historische personages en toestanden voor de de jeugd van vandaag, die dat alles niet zelf meegemaakt heeft.

Het verhaal is geschreven in de hij-vorm. Maar geregeld is er een zogenaamde alwetende auteur, die commentaar geeft bij het gebeuren. Hij is niet echt alwetend, want hij zaait twijfel: Zou het misschien zo gebeurd kunnen zijn? Dat is een postmodern aspect.

De roman geeft niet alleen een uitstekend tijdsbeeld van de jaren '70 en '80 - leuk voor wie het allemaal zelf meegemaakt heeft. Het is ook uitstekend geschreven. In stylistisch opzicht dan. Zie de eerdere citaten.

Een aanrader voor wie het nog niet gelezen heeft.